Dnia 25 marca 2019 roku mija 120 lat od momentu, kiedy 22 kilometrowy odcinek kolejki wąskotorowej pomiędzy stacją Gliwice - Trynek, a stacją Rudy został oddany do użytku. Od momentu uzyskania koncesji na budowę kolei z trakcją parową firma Kramer & Co. potrzebowała 2 lata, aby uruchomić regularne kursy na tej linii. Dalsze prace przy rozbudowie trasy do Raciborza prowadziła firma Górnośląskie Tramwaje Parowe Sp. z.o.o.
W 1901 roku kolej dociera do Paproci, a w 1902 roku do Markowic Raciborskich, całość prac kończy budowa stacji Płonia w Raciborzu w roku 1903. Kolej ta zapewniała wygodną komunikację między Gliwicami a Raciborzem (dotychczas odbywało się to koleją normalnotorową z przesiadką w Kędzierzynie-Koźlu), ponad to zwiększyła ilość dostarczanych płodów rolnych do miast oraz umożliwiała wyjazdy niedzielno-świąteczne do Rud średnio zamożnych bądź bogatych mieszczan. Kolej połączyła 12 mniejszych miejscowości oraz obsługiwała zakłady pracy m.in. Cegielnia Wilcza, KWK Gliwice, Tartak Paproć, Zakład Elektrod Węglowych Siemens Plania w Raciborzu. Kolejka rozwija się dynamicznie i w latach 1906-1936 przewoziła średnio trzysta tysięcy pasażerów i dwieście tysięcy ton ładunku.
Rok 1945 był dla kolejki jak i dla Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego tragiczny w skutkach; budynki został spalone a infrastruktura rozgrabiona przez Armię Czerwoną. Nie dość na tym, czerwonoarmiści do końca 1945 rozebrali 21 km toru między Paprocią, a Raciborzem. Jeszcze w 1945 roku po niezbędnych naprawach kolej zaczyna kursować do Rud, a do roku 1950 dociera do Markowic Raciborskich (niestety do Raciborza już nigdy nie powróciła). Szczytowym rokiem był rok 1954, gdzie wąskotorówka przewiozła aż milion osiemset trzydzieści cztery tysiące pasażerów. Jednak transport autobusowy spowodował zmniejszenie ilości pasażerów z roku na rok. Doprowadziło to do tego, iż w listopadzie 1991 roku odjechał z Rud do Gliwic ostatni rozkładowy pociąg osobowy, co za tym idzie linia ulega likwidacji. W roku 1993 przez Wojewódzkiego Konserwatora zabytków zostaje wpisana do rejestru zabytków, jednak to nie uchroniło linii przed okradaniem i dewastacją wszędzie tam, gdzie tor przebiegał po za terenem zabudowanym.
W roku 2009 obiekt przechodzi pod zarząd Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej dając początek żmudnej i powolnej pracy w celu przywrócenia stacji do życia. W roku 2017 stacja w Rudach zostaje wydzielona ze struktur MOKSiR pod nazwą "Gminny Ośrodek Turystyki i Promocji w Rudach". Stacja Rudy pięknieje, perony uzyskały wygląd końca dziewiętnastego wieku, a w ostatnim czasie przy wsparciu ze środków pomocowych z UE prowadzone są prace przy remoncie hali lokomotywowni i budynku dworcowego. W tym roku również przywrócono do użytku stację Stodoły, przy udziale władz miasta Rybnika.
Stacja Rudy cieszy się ogromnym zainteresowaniem, oprócz wycieczek krajowych odwiedzają ją grupy turystów z zagranicy. Organizowane są cykliczne imprezy jak: Mikołaj, Topienie Marzanny, Święto pieczonego ziemniaka, Industriada (w tym roku 8 czerwca). Można uczestniczyć również w warsztatach kowalskich, zwiedzić Izbę tradycji i Izbę śląską.
W 1901 roku kolej dociera do Paproci, a w 1902 roku do Markowic Raciborskich, całość prac kończy budowa stacji Płonia w Raciborzu w roku 1903. Kolej ta zapewniała wygodną komunikację między Gliwicami a Raciborzem (dotychczas odbywało się to koleją normalnotorową z przesiadką w Kędzierzynie-Koźlu), ponad to zwiększyła ilość dostarczanych płodów rolnych do miast oraz umożliwiała wyjazdy niedzielno-świąteczne do Rud średnio zamożnych bądź bogatych mieszczan. Kolej połączyła 12 mniejszych miejscowości oraz obsługiwała zakłady pracy m.in. Cegielnia Wilcza, KWK Gliwice, Tartak Paproć, Zakład Elektrod Węglowych Siemens Plania w Raciborzu. Kolejka rozwija się dynamicznie i w latach 1906-1936 przewoziła średnio trzysta tysięcy pasażerów i dwieście tysięcy ton ładunku.
Rok 1945 był dla kolejki jak i dla Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego tragiczny w skutkach; budynki został spalone a infrastruktura rozgrabiona przez Armię Czerwoną. Nie dość na tym, czerwonoarmiści do końca 1945 rozebrali 21 km toru między Paprocią, a Raciborzem. Jeszcze w 1945 roku po niezbędnych naprawach kolej zaczyna kursować do Rud, a do roku 1950 dociera do Markowic Raciborskich (niestety do Raciborza już nigdy nie powróciła). Szczytowym rokiem był rok 1954, gdzie wąskotorówka przewiozła aż milion osiemset trzydzieści cztery tysiące pasażerów. Jednak transport autobusowy spowodował zmniejszenie ilości pasażerów z roku na rok. Doprowadziło to do tego, iż w listopadzie 1991 roku odjechał z Rud do Gliwic ostatni rozkładowy pociąg osobowy, co za tym idzie linia ulega likwidacji. W roku 1993 przez Wojewódzkiego Konserwatora zabytków zostaje wpisana do rejestru zabytków, jednak to nie uchroniło linii przed okradaniem i dewastacją wszędzie tam, gdzie tor przebiegał po za terenem zabudowanym.
W roku 2009 obiekt przechodzi pod zarząd Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Kuźni Raciborskiej dając początek żmudnej i powolnej pracy w celu przywrócenia stacji do życia. W roku 2017 stacja w Rudach zostaje wydzielona ze struktur MOKSiR pod nazwą "Gminny Ośrodek Turystyki i Promocji w Rudach". Stacja Rudy pięknieje, perony uzyskały wygląd końca dziewiętnastego wieku, a w ostatnim czasie przy wsparciu ze środków pomocowych z UE prowadzone są prace przy remoncie hali lokomotywowni i budynku dworcowego. W tym roku również przywrócono do użytku stację Stodoły, przy udziale władz miasta Rybnika.
Stacja Rudy cieszy się ogromnym zainteresowaniem, oprócz wycieczek krajowych odwiedzają ją grupy turystów z zagranicy. Organizowane są cykliczne imprezy jak: Mikołaj, Topienie Marzanny, Święto pieczonego ziemniaka, Industriada (w tym roku 8 czerwca). Można uczestniczyć również w warsztatach kowalskich, zwiedzić Izbę tradycji i Izbę śląską.
Życzymy naszej Rudzkiej Kolejce kolejnych stu lat, niech się rozwija i cieszy wszystkich zwiedzających.
Wszystkim osobom tam pracującym z okazji tak ważnej rocznicy składamy najlepsze życzenia!
