Po ponad dekadzie od wprowadzenia obowiązku segregacji odpadów, Polacy wciąż miewają z nią problem. Pomimo wzrostu świadomości ekologicznej i postępów jakie poczyniło społeczeństwo, poziom recyclingu w kraju jest daleki od satysfakcjonującego. Pod względem odzyskiwania surowców i materiałów nadal jest dużo do zrobienia – więcej śmieci trafia do opadów zmieszanych, niż do tych, które można przetworzyć.

W obliczu dynamicznie zmieniającego się klimatu i coraz większych wyzwań związanych z zanieczyszczeniem planety, segregacja odpadów to nie tylko obowiązek prawny, ale przede wszystkim moralny. Wprawdzie ten temat może wydawać się jedynie kroplą w morzu problemów ekologicznych, to warto wiedzieć, że jest to kluczowy element wpływający na stan środowiska. Wniosek jest prosty – przyszłość Ziemi jest w naszych rękach.

Jak wynika z najświeższych danych Eurostatu, obejmujących 2021 rok, w Polsce przetwarza się 40,3 procent odpadów. Tymczasem średnia dla wszystkich krajów Unii Europejskiej wynosi 48,7 proc. W ogólnym zestawieniu wynik ten plasuje Polskę na 15. miejscu, za krajami takimi jak Węgry, Słowacja, Włochy czy Czechy. Na czele rankingu znajdują się Niemcy z przetwarzaniem odpadów na poziomie aż 67,8 proc.
Nieodpowiednio wyrzucane śmieci tracą szansę, aby stać się wartościowym surowcem wtórnym. Poprawne gospodarowanie i recykling prowadzą do zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych oraz zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i innych szkodliwych substancji.

Segregacja – jak robić to poprawnie?
Obecnie obowiązuje podział na 5 frakcji. Zgodnie z przeznaczeniem: do niebieskich pojemników powinien trafiać papier, do żółtych – metale i plastiki, do zielonych – szkło, do brązowych – bioodpady, a do czarnych – odpady zmieszane.
Do niebieskiego kontenera należy wrzucać czyste opakowania z papieru i tektury, gazety, czasopisma i ulotki, kartony, zeszyty oraz papier biurowy. Z recyclingu tych przedmiotów powstanie nowy papier, tektura, karton i opakowania. Co ważne, ponownie nie można wykorzystać zatłuszczonych opakowań, zużytych ręczników papierowych i chusteczek.
– W koszu na papierowe odpady często znajdują się pudełka po pizzy. Zwykle wykonane są one z kartonu, co może sugerować, że powinny trafić do niebieskiego pojemnika. Jednakże opakowania te są zazwyczaj pokryte tłuszczem. W takim wypadku nie można wyrzucać ich do kontenera na papier, a do odpadów zmieszanych. Gdy do makulatury trafią mokre, brudne lub zapleśniałe opakowania to cała partia surowca może nie nadawać się do recyklingu – podkreśla Lisa Scoccimarro, liderka Akademii Ekologicznej Amest Otwock.
Do żółtych koszy powinny trafić puste, zgniecione butelki plastikowe, zakrętki od butelek i słoików, plastikowe opakowania, torebki, worki foliowe, kartony po sokach i mleku, zgniecione puszki po napojach i żywności. Po ich przetworzeniu można uzyskać nowe butelki, puszki, worki czy też meble ogrodowe. Do pojemnika nie można wrzucać zatłuszczonych styropianowych opakowań po żywności, a także zużytych baterii i akumulatorów i sprzętu elektronicznego.
Szklane butelki po napojach, oliwach, alkoholu, słoiki powinny wylądować w zielonym kontenerze. Nie należy umieszczać w nim szyb, luster, ekranów czy żarówek. Po poddaniu procesowi recyklingu z odpadów tych powstaną nowe butelki, słoiki, opakowania, a nawet elementy zdobnicze.

Do bioodpadów zaliczają się odpadki warzywne i owocowe, skorupki jaj, fusy po kawie i herbacie, zwiędłe kwiaty oraz rośliny doniczkowe oraz resztki jedzenia. Do brązowego kosza nie można wyrzucać resztek mięsa, kości oraz tłuszczów zwierzęcych, oleju jadalnego, czy odchodów zwierząt.

W pojemniku na odpady zmieszane należy umieszczać wszystkie odpady, których nie można zakwalifikować do żadnej z wyżej wymienionych grup. Będzie to więc na przykład zatłuszczony papier, zużyte gąbki, stara szczoteczka do zębów, paragon, zbite lustro czy szklanka, kredki i ołówki, azjatyckie pałeczki albo resztki potraw zawierających mięso.

– Odpady takie jak sprzęt RTV i AGD, opony, przeterminowane leki, baterie i akumulatory, stare meble, zużyty olej spożywczy – oddamy nieodpłatnie w gminnym Punkcie Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). Warto pamiętać, że przeterminowane leki pozostawimy również w aptekach, a gdy kupimy nowy sprzęt AGD, sprzedawca ma obowiązek nieodpłatnie odebrać od nas zużyte urządzenie tego samego rodzaju – zaznacza Lisa Scoccimarro.
Dlaczego warto segregować?

Segregacja śmieci w domu nie jest trudna. Wystarczy pamiętać, jakie odpady wyrzucać do poszczególnych pojemników. Pozostałe powinny trafić do odpadów zmieszanych lub do najbliższego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Dzięki właściwemu sortowaniu oszczędzamy energię i zużywające się zasoby planety. Odnawianie surowców przeznaczonych do recyklingu przede wszystkim zużywa znacznie mniej energii elektrycznej niż wyprodukowanie ich od samego początku.

Poza wyznaczonymi ustawowo frakcjami i punktami, warto pamiętać o miejscach, gdzie możemy oddać niepotrzebne rzeczy, aby ktoś inny mógł z nich skorzystać. Jeśli robimy porządki w domu i chcemy pozbyć się niepotrzebnych już rzeczy, to w pierwszej kolejności możemy spróbować je oddać potrzebującym lub sprzedać za pomocą portali internetowych. W ten sposób zapewnimy im drugie życie z pominięciem czasochłonnego recyklingu.