Woda pokrywa ponad 70% powierzchni Ziemi. Jest domem dla tysięcy gatunków słodko- i słonowodnych, a dla ludzi zasobem, bez którego nie byłoby życia. Jednak zanieczyszczenia, nadmierna eksploatacja, niszczenie siedlisk i zmiany klimatu nieustannie wywierają negatywny wpływ na jej jakość i dostępność. Sposób, w jaki ją wykorzystujemy i oczyszczamy, niesie konsekwencje nie tylko dla środowiska wodnego, ale też zdrowia wszystkich żywych organizmów.

Woda jest niezbędna w niemal każdym aspekcie życia człowieka. Bez niej trudno jest przygotować posiłek czy zadbać o higienę. Niestety, jej zanieczyszczenie to problem globalny, który stanowi poważne zagrożenie. Tymczasem, choć zbiorniki wodne stanowią około 2/3 powierzchni Ziemi, to zaledwie 2,5% tych zasobów stanowią wody słodkie, a tylko 0,6% te zdatne do picia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podkreśla, że ponad 2 miliardy ludzi żyje w krajach dotkniętych niedoborem wody. W niektórych regionach sytuacja jeszcze bardziej pogorszy się w przyszłości, w wyniku zmian klimatycznych i wzrostu liczby ludności. Jak wskazują dane udostępnione przez National Geographic, co trzeci człowiek nie ma dostępu do bieżącej wody, a każdego roku z powodu jej braku lub spożycia zanieczyszczonej ginie ok. 3,5 mln osób.

Niemniej ogromne ilości wody są zużywane każdego dnia w rolnictwie i przemyśle. Uprawy, zwłaszcza w rejonach o ciepłym klimacie, wymagają nawadniania. Podobnie hodowla zwierząt, generuje jeszcze większe zapotrzebowanie na ten cenny zasób. Nie inaczej jest w przemyśle. Do wyprodukowania każdego artykułu – od żywności po telefony komórkowe i samochody – niezbędna jest woda. Dla przykładu, według World Wildlife Fund do produkcji bawełny na jedną koszulkę potrzeba jej aż 2700 litrów.

Problemy z zanieczyszczeniem

Ścieki komunalne, przemysłowe czy rolnicze to ciecze, które bez poddania procesom neutralizacji są niezdatne do ponownego użycia. Powstają w gospodarstwach domowych i innych miejscach, które są podłączone do kanalizacji. Do najniebezpieczniejszych zanieczyszczeń należą te pochodzące z przemysłu. Wynika to z potencjalnej zawartości szkodliwych związków, m.in. kwasów i zasad mineralnych oraz trujących związków pochodzenia organicznego. Do znacznego skażenia wód przyczynia się także rolnictwo, w którym stosowane są nawozy i środki ochrony roślin. Substancje zawarte w pestycydach i nawozach są wypłukiwane z gleby, a następnie trafiają do wód gruntowych i zbiorników wodnych.

Środowisko wodne jest domem dla milionów gatunków, począwszy od najdrobniejszych organizmów po płetwale błękitne. To sprawia, że wszelkie zanieczyszczenia mają wpływ na zaburzenie równowagi ekosystemów, prowadzą do śmierci organizmów, a także utraty bioróżnorodności. Odpady trafiające do morza, wśród których dominują tworzywa sztuczne, są znajdowane we wszystkich zakątkach świata. Nawet jeśli powstrzymamy przedostawanie się nowych zanieczyszczeń do zbiorników wodnych, to nadal musimy mierzyć się z tymi, które były uwalniane do wody przez dziesięciolecia.

Zapobieganie zagrożeniom

Warto zauważyć, że do skażenia wody przyczynia się także człowiek. Decyzje, które podejmujemy każdego dnia, w sposób pośredni lub bezpośredni wpływają na jakość wody, z której korzystamy. Dlatego szczególnie podczas wypoczynku na łonie natury pamiętajmy, by nie zostawiać po sobie przykrych pamiątek w postaci śmieci.

– Dzikie wysypiska, nawet te najmniejsze, stanowią poważne źródło wielu zanieczyszczeń. Porzucanie odpadów w miejscach, które są do tego niedostosowane pod względem technicznym stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt. Szkodliwe substancje z rozkładających się odpadów mogą przedostawać się do gleby oraz wód powierzchniowych i gruntowych, a tym samym do źródeł wody pitnej – zauważa Felice Scoccimarro, prezes Amest Otwock Sp. z o.o., działającej w branży gospodarowania odpadami.

W celu zapobiegania skażeniom wody, każdy z nas może podjąć kilka praktycznych działań, takich jak odpowiednie gospodarowanie odpadami czy ograniczenie stosowania sztucznych nawozów w przydomowych ogrodach. Nie zapominajmy też o oszczędzaniu wody. W domach najwięcej zużywa się jej do codziennych czynności higienicznych. Dlatego tak ważna jest zmiana naszych nawyków np. zamiana długiej kąpieli na szybki prysznic czy zakręcanie kranu podczas mycia zębów. Ponadto możemy zainstalować system zbierania deszczówki, którą z powodzeniem można użyć w domu i w ogrodzie np. do prac porządkowych czy podlewania trawnika.